Skip to main content

Kunt u mij de weg in Fijnaart vertellen, meneer?

Waar komt de naam ‘Jan van Glymesstraat’ vandaan?



Kunt u mij de weg in Fijnaart vertellen, meneer?
Jan van Glymes (1417 – 1494), ook wel ‘Jan metten lippen’ genoemd, was de zoon van Jan van Glymes I en Johanna van Boutersem. Hij was ‘Heer van Bergen op Zoom’. In 1458 werd het gebied rondom Fijnaart en Heijningen, Standdaarbuiten en Willemstad toegevoegd aan zijn gebied waarin hij recht mocht spreken. Maar wie was Jan van Glymes II en wat betekent zijn bijnaam ‘metten lippen’?

Van ‘Jan metten lippen’ wordt verteld dat hij een zeer vruchtbare man was, een echte casanova ook, die ongeveer vijftig buitenechtelijke kinderen zou hebben bij verschillende vrouwen. Twee vrouwen zijn bekend: Mayken Sanders (Oudenbosch), Janneke van Velp. Die enorme vruchtbaarheid werd in de vijftiende eeuw toegeschreven aan zijn volle lippen. Maar die volle dikke lippen waren een vergroeiing ten gevolge van een ziekte.
Een zeventiende-eeuwse dichter schreef: “….doordat hij met zijn lippen liefkoosde, hebben de goden hem gelukkig gemaakt met tienmaal een vijfde telg…”
Het is twijfelachtig of Jan van Glymes II echt vijftig buitenechtelijke kinderen heeft gehad. Er wordt uitgegaan van 34 kinderen, inclusief de kinderen bij zijn eigen vrouw Margaretha van Rouveroy-Saint Simon met wie hij in 1544 trouwde. Bij haar kreeg hij dertien kinderen. Vier overleden voor de volwassen leeftijd.
Jan van Glymes II zelf was een nakomeling van een bastaardzoon van Hertog Jan II van Brabant (Jan de Cortygin, gewettigd in 1344; hij kreeg de heerlijkheid Glymes in Waals Brabant als leengebied).
Het hebben van buitenechtelijke kinderen was heel normaal voor de adel in die tijd. Via vrouwen en hun kinderen probeerde een heer zijn invloed uit te breiden. Het was een soort netwerken. Voor de bastaardkinderen werd goed gezorgd: ze kregen vaak goede baantjes als geestelijke of militair. Hubrecht van Glymes werd bijvoorbeeld schout (soort burgemeester) en drost van Wouw.

De familie Van Glymes wist door te dringen tot de hoogste adel van de toenmalige Lage landen. Hun grootste politieke invloed hadden ze aan het eind van de vijftiende eeuw. Vier van zijn binnenechtelijke zonen hadden de meest belangrijke functies die er voor de adel bestonden op militair en religieus terrein.

Jan van Glymes II is belangrijk geweest voor de ontwikkeling en groei van de jaarmarkten in Bergen op Zoom. Dankzij zijn vele diplomatieke contacten met de Engelsen werd Bergen op Zoom een belangrijke handelsstad.
In 1459 ging hij als gezant naar Paus Pius II om een kruistocht voor te bereiden, die overigens niet doorging. In 1461 was hij aanwezig bij de kroning van Koning Lodewijk XI van Frankrijk. Maximiliaan van Oostenrijk was een regelmatige bezoeker aan zijn hof en de bekende humanist Desiderius Erasmus is een tijdje bij Jan van Glymes II in dienst geweest.
Verder heeft hij het Markiezenhof laten bouwen voor de Heren van Bergen op Zoom, die eerst woonden in het kasteel van Wouw. En hij heeft invloed gehad op de bouw van de Sint Gertrudiskerk.

Als Jan van Glymes II op 7 september 1494 sterft, luiden de klokken dertig dagen lang. Bij zijn baar worden acht missen en in de hofkapel 57 missen van requiem gelezen. Op zijn sterfdag krijgt elke arme 1½ stuiver.

Sjerp Vormeer
Bronvermelding : Wikipedia;
Publicaties Heemkundige Kring Bergen op Zoom

Advertenties