Kunt u mij de weg in Fijnaart vertellen, meneer?
Was Juliana van Stolberg de moeder van Prinses Beatrix?
Zij is op 15 februari 1506 geboren in het Duitse plaatsje Stolberg als vijfde kind van dertien, in het gezin van Botho III van Stolberg-Wernigerode en Anna van Eppstein-Köningstein. Haar familie bezit grote stukken land in Duitsland en de Zuidelijke Nederlanden.
Ze wordt eerst Katholiek opgevoed. Haar vader is geïnteresseerd in de ‘nieuwe leer’: het opkomend protestantisme. Hij benoemt zijn vriend Tilemann Platner, die een aanhanger is van Maarten Luther, als hofkapelaan en huisonderwijzer. Zo beweegt Juliana zich meer en meer naar het Lutheranisme.
Juliana wordt naar het hof van graaf Eberhard van Köningstein gestuurd voor een adellijke opvoeding. Daar wordt, in 1520, ook een huwelijkspartner gevonden: graaf Filips II van Hanau-Munzenberg. Juliana is dan 14 jaar. Ze trouwen op 27 januari 1523. Vlak voor de geboorte van hun vijfde kind (Juliana) sterft Filips II plotseling (1529).
In 1531 hertrouwt Juliana met Willem de Rijke, graaf van Nassau-Dillenburg. Ze gaan wonen op slot Dillenburg; Juliana neemt daar het huishouden en de adellijke opvoeding van de kinderen op zich, ook die van adellijke jongens, die daarvoor speciaal naar de hofschool komen. In 1559 sterft ook Willem de Rijke. Juliana blijft met 17 kinderen achter.
In 1544 moet Juliana, tot haar leedwezen, haar oudste zoon Willem (de Zwijger) naar het Katholieke hof van Karel V in Brussel sturen. Een verplichting om de titel ‘prins’ te mogen voeren: Willem heeft het prinsdom Orange geërfd. Willem wordt de leider van de ‘Opstand tegen de Spanjaarden’. Zijn familie ondersteunt hem daarbij financieel, maar betaalt ook een hogere prijs: broer Adolf sneuvelt in de slag bij Heiligerlee (1568). Hij leeft voort in het Wilhelmus. De broers Lodewijk en Hendrik sneuvelen bij de slag op de Mookerheide (1574). Hun lichamen zijn nooit teruggevonden.
Juliana overlijdt op 18 juni 1580. Hoewel ‘moeder van Willem van Oranje’, raakt zij ondergesneeuwd door de grote aandacht voor haar zoon Willem. De hernieuwde belangstelling onder historici voor haar (eind 19e eeuw), vanwege haar grote belang voor het Huis van Oranje, maakt dat Koningin Wilhelmina haar dochter Juliana noemt. In 1930 krijgt Juliana een standbeeld in Den Haag.
Juliana van Stolberg: de groot- en overgrootmoeder van 160 nakomelingen. Dat maakt haar, door de juiste huwelijken te sluiten, de stammoeder van veel Europese vorstenhuizen. Haar bijnaam wordt “Deine Getreuwe Muter Allezeits”, oftewel “trouwe moeder van ons allen.” Jammer toch… dat er niemand woont in een straat, genoemd naar zo’n invloedrijk persoon.
Bronvermelding : National Geografic 09-11-2023 Christian de Bruijn / Wikipedia
